Enteropatia seronegatywna

Z GastroWiki
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania

Jest to stan, w którym stwierdza się w dwunastnicy zmiany mikroskopowe podobne lub identyczne ze zmianami charakterystycznymi dla choroby trzewnej, przy jednocześnie negatywnych wynikach potwierdzających ją badań serologicznych.

Przyczyny

Przyczyny można podzielić na dwie grupy w zależności od stopnia zmian mikroskopowych wg. klasyfikacji Marsha: powodujące zmiany wczesne (Marsh I i II czyli zwiększona liczba limfocytów śródnabłonkowych i rozrost krypt jelitowych) i zmiany późne (Marsh III i IV czyli zanik kosmków i - w stopniu IV - krypt).

Zmiany wczesne Zmiany zaawansowane
Niesterydowe leki przeciwzapalne Leki
Zakażenie Helicobacter pylori Pospolity zmienny niedobór odporności
Nieswoiste choroby zapalne jelit Zakażenie Giardia lamblia
Zespół rozrostu bakteryjnego jelita cienkiego Enteropatia autoimmunologiczna
Ostre zakażenie żołądkowo-jelitowe Choroba Crohna
Choroby autoimmunologiczne Choroba Whipple'a
Sprue kolagenowe
Sprue tropikalne
Sprue niesklasyfikowane
Chłoniak z komórek T związany z enteropatią
Chłoniak z komórek T CD4(+)

Cechy charakterystyczne i różnicowanie poszczególnych przyczyn

Choroba Whipple'a

  • Najczęstsza u mężczyzn między 30. a 50. rokiem życia
  • Charakterystyczne jest raczej poszerzenie kosmków niż ich spłaszczenie oraz naciek makrofagów i depozyty lipidów w blaszce właściwej błony śluzowej. Może być też widoczne poszerzenie włośniczek limfatycznych.
  • Pozytywny wynik barwienia PAS. Ze względu na jego niespecyficzność konieczne potwierdzenie PCR.

Enteropatia autoimmunologiczna

  • Najczęstsza u niemowląt, ale spotykana u dorosłych
  • Charakterystyczny jest brak w obrazie histologicznym komórek Panetha i komórek kubkowych, limfoplazmocytowy naciek w blaszce właściwej błony śluzowej oraz obecność licznych ciał apoptotycznych w kryptach. Naciek limfocytów śródnabłonkowych jest stosunkowo skąpy
  • W surowicy obecne są przeciwciała przeciw enterocytom i przeciw komórkom kubkowym

Pospolity zmienny niedobór odporności

  • Najczęściej rozpoznawany u dzieci i dorosłych przed 30. rokiem życia
  • Charakterystyczny jest brak lub znaczne zmniejszenie liczby plazmocytów w blaszce właściwej błony śluzowej (u 70% pacjentów). Ponadto naciek limfocytów w nabłonku, skrócenie kosmków, ciała apoptotyczne.
  • Pomocne w rozpoznaniu może być znacznie poziomów przeciwciał

Sprue kolagenowe

  • Obraz histologiczny jak w chorobie trzewnej, ale charakterystyczna jest obecność pod nabłonkiem warstwy kolagenu o szerokości > 5 μm. Może on powodować oddzielanie się nabłonka od podłoża
  • Należy dokładnie sprawdzić listę leków

Sprue tropikalne

  • W wywiadach podróż na Karaiby, do Ameryki Środkowej albo Południowej lub do Azji Południowej
  • Częsty niedobór kwasu foliowego i wit. B12 oraz hipoproteinemia
  • Obraz histologiczny identyczny jak w chorobie trzewnej

Zespół rozrostu bakteryjnego jelita cienkiego

  • Jedyną zmianą może być niewielkie zmniejszenie stosunku długości kosmków do głębokości krypt (< 3:1)

Algorytm postępowania

Seronegatywna enteropatia.png

Bibliografia