Tekst źródłowy strony Gradient stężeń albuminy w osoczu i płynie puchlinowym (SAAG)

Udowodniono, że wartość gradientu stężeń albuminy w osoczu i płynie puchlinowym (''serum-ascites albumine gradient'', SAAG) różnicuje przyczyny wodobrzusza dokładniej niż pomiar innych parametrów (w tym stężenia białka całkowitego w płynie puchlinowym).

== Zasady wyliczania i interpretacja ==

*Wskaźnik ten wylicza się odejmując od wartości stężenia albuminy w osoczu stężenie albuminy w płynie puchlinowym
*Wartości obydwu stężeń powinny zostać zmierzone w próbkach osocza i płynu pobranych tego samego dnia, a najlepiej - pobranych w odstępie nie dłuższym niż 1 godzina
*Wartość SAAG większa bądź równa 1,1 g% (11 g/l) oznacza z 97% pewnością, że przyczyną wodobrzusza jest nadciśnienie wrotne
*Jeśli nadciśnieniu wrotnemu towarzyszy inny stan mogący być przyczyną wodobrzusza, wówczas wartość SAAG nadal jest równa lub większa 1,1 g% 
*Przetaczanie płynów i stosowanie leków moczopędnych nie wpływa na interpretację wartości wskaźnika
*Wartość SAAG nie mówi nic o etiologii nadciśnienie wrotnego
* W przypadku hiperglobulinemii (globuliny w surowicy > 5 g%) należy skorygować wskaźnik: SAAG<sub>skorygowany</sub> = SAAG<sub>nieskorygowany</sub> x 0,16 x (stężenie globulin w surowicy [g%] + 2,5) 
*Wartość ujemna oznacza błąd laboratoryjny


{| border="1" style="width: 860px; height: 118px;"
! colspan="2" style="background-color: #efefef; height: 30px;" | SAAG ≥ 1,1 g/dl
|- 
| style="text-align: center; height: 20px; background-color: #efefef; height: 30px;" | Przyczyna <br />
| style="text-align: center; height: 20px; background-color: #efefef; height: 30px;" | Dodatkowe wskazówki diagnostyczne <br />
|- 
| Marskość wątroby
| 
|-
| Alkoholowe zapalenie wątroby
|
|-
| Niewydolność serca<ref>Także zaciskające zapalenie osierdzia</ref>
| SAAG maleje po zwiększeniu diurezy
|-
| Wodobrzusze o "mieszanej" etiologii
|
|-
|Masywne przerzuty do wątroby
|
|-
|Piorunująca marskość wątroby
|
|-
|Zespół Budda-Chiari'ego
|
|-
|Zakrzepica żyły wrotnej
|
|-
|Choroba zarostowa żył wątrobowych
|
|-
|Obrzęk śluzowaty (myxoedema)
|
|-
|Stłuszczenie wątroby ciężarnych
|
|-
! colspan="2" style="background-color: #efefef; height: 30px;" | SAAG < 1,1 g/dl
|-
|Wodobrzusze w przebiegu choroby nowotworowej<ref>W 2/3 przypadków jest ono skutkiem przerzutów do otrzewnej</ref>
|
|-
|Gruźlicze zapalenie otrzewnej<ref>U 50% pacjentów z gruźliczym zapaleniem otrzewnej rozpoznaje się jednocześnie marskość wątroby</ref> 
|PCR<br>Laparoskopia z biopsją otrzewnej, a następnie badaniem histopatologicznym i posiewem bioptatów<br>Przewaga monocytów w rozmazie płynu puchlinowego<br>Negatywny wynik posiewu płynu puchlinowego
|-
|Wodobrzusze pochodzenie trzustkowego
| Amylaza w płynie puchlinowym
|-
|Niedrożność lub niedokrwienie jelita grubego
|
|-
|Wodobrzusze pochodzenia żółciowego
| Stężenie bilirubiny > 6 mg% '''i''' wyższe niż stężenie w surowicy sugeruje perforację dróg żółciowych lub górnego odcinka przewodu pokarmowego<ref>Stężenie bilirubiny w płynie puchlinowym należy oznaczyć wówczas, gdy ma on ciemnobrązowe zabarwienie</ref>
|-
| Zespół nerczycowy
|
|- 
|Wodobrzusze chłonkowe<ref>U dorosłych najczęstszą jego przyczyną (80%) jest nowotwór, u dzieci - wrodzone wady układu chłonnego</ref>
|Stężenie trójglicerydów > 200 mg% '''i''' wyższe niż stężenie w surowicy<ref>Stężenie trójglicerydów w płynie puchlinowym należy oznaczyć wówczas, gdy jest on opalizujący lub ma mleczne zabarwienie</ref>
|-
|Zapalenie błon surowiczych w przebiegu chorób tkanki łącznej
|
|-
|}

== Wodobrzusze w przebiegu chorób nowotworowych ==

{| border="1" style="width: 660px; "
! style="background-color: #efefef; height: 30px;" | Typ histologiczny 
! style="background-color: #efefef; height: 30px;" | % 
! style="background-color: #efefef; height: 30px;" | Ognisko pierwotne 
! style="background-color: #efefef; height: 30px;" | % 
|-
|rowspan="8" | Gruczolakorak
| style="text-align:center" rowspan="8" | 82
|Jajnik 
|style="text-align:center"|29
|-
|Pierś
|style="text-align:center"|13
|-
|Żołądek
|style="text-align:center"|6
|-
|Jelito grube
|style="text-align:center"|5
|-
|Macica
|style="text-align:center"|5
|-
|Trzustka
|style="text-align:center"|4
|-
|Płuco
|style="text-align:center"|3
|-
|Inne
|style="text-align:center"|17
|-
|rowspan="2" | Rak epidermalny
|style="text-align:center" rowspan="2" | 2
|Szyjka macicy
|style="text-align:center"|1
|-
|Inne
|style="text-align:center"|1
|-
|rowspan="2" | Inny rak
|style="text-align:center" rowspan="2" | 1
|Drogi moczowe
|style="text-align:center"|0,5
|-
|Inne
|style="text-align:center"|0,5
|-
|rowspan="5" | Nowotwór nienabłonkowy
|style="text-align:center" rowspan="5" | 15
|Układ limforetikulocytarny
|style="text-align:center"|8
|-
|Czerniak
|style="text-align:center"|1,5
|-
|Mięsak
|style="text-align:center"|3
|-
|Komórki rozrodcze
|style="text-align:center"|1,5
|-
|Międzybłoniak
|style="text-align:center"|1
|-
|}

== Linki zewnętrzne ==
*[http://reference.medscape.com/calculator/ascites-albumin-gradient Kalkulator SAAG na stronie portalu ''Medscape'']

== Przypisy ==
<references />

== Bibliografia ==
*Lin-Lin Huang, Harry Hua-Xiang Xia, Sen-Lin Zhu [https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4521252/pdf/JCTH-2-058.pdf ''"Ascitic Fluid Analysis in the Differential Diagnosis of Ascites: Focus on Cirrhotic Ascites"''], Journal of Clinical and Translational Hepatology, 2014 vol. 2 s. 58–64
*Mark Feldman, Lawrence S. Friedman, Lawrence J. Brandt et al., "''Sleisenger's & Fordtran's Gastrointestinal and Liver Disease''", Saunders 2006.
* Bruce A. Runyon "[https://www.aasld.org/sites/default/files/guideline_documents/141020_Guideline_Ascites_4UFb_2015.pdf ''Management of Adult Patients with Ascites Due to Cirrhosis: Update 2012'']", American Association for the Study of Liver Diseases
* A. C. Tarn, R. Lapworth ''[http://journals.sagepub.com/doi/pdf/10.1258/acb.2010.010048 Biochemical analysis of ascitic (peritoneal) fluid: what should we measure?]'', Annals of Clinical Biochemistry 2010; 47: 397–407

{{DEFAULTSORT:gradient stężeń albuminy}}
[[Kategoria:Badania diagnostyczne]]
[[Kategoria:Wskaźniki]]
[[Kategoria:Wszystkie artykuły]]