Nadzór onkologiczny po polipektomii w jelicie grubym: Różnice pomiędzy wersjami

Z GastroWiki
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Nie podano opisu zmian
Nie podano opisu zmian
 
(Nie pokazano 1 wersji utworzonej przez jednego użytkownika)
Linia 4: Linia 4:
Postępowanie w zależności od wyniku wyjściowej kolonoskopii z polipektomią<sup>1</sup>
Postępowanie w zależności od wyniku wyjściowej kolonoskopii z polipektomią<sup>1</sup>


{| width="100%" border="1"
{| class="wikitable"
! style="background-color: #efefef; height: 30px;" | Małe ryzyko
! style="background-color: #efefef; height: 30px;" | Małe ryzyko
! style="background-color: #efefef; height: 30px;" | Pośrednie ryzyko
! style="background-color: #efefef; height: 30px;" | Pośrednie ryzyko
! style="background-color: #efefef; height: 30px;" | Duże ryzyko
! style="background-color: #efefef; height: 30px;" | Duże ryzyko
|-  
|-  
| height="20px" rowspan="4" colspan="1" | <div style="margin-left: 40px;">1-2 gruczolaki cewkowe z dysplazją małego stopnia, <br />
| height="20px" rowspan="4" colspan="1" | <div style="margin-left: 40px;">1-2 gruczolaki cewkowe z dysplazją małego stopnia, oba < 10 mm<br /></div>
oba < 10 mm<br /></div>
| height="20px" | <div style="margin-left: 40px;">3-4 gruczolaki<br /></div>
| height="20px" | <div style="margin-left: 40px;">3-4 gruczolaki<br /></div>
| <div style="margin-left: 40px;"> co najmniej 5 gruczolaków<br /></div>
| <div style="margin-left: 40px;"> co najmniej 5 gruczolaków<br /></div>
Linia 24: Linia 23:
|-  
|-  
! style="background-color: #efefef; height: 30px;" | Bez nadzoru<sup>2,4</sup>
! style="background-color: #efefef; height: 30px;" | Bez nadzoru<sup>2,4</sup>
! style="background-color: #efefef; height: 30px;" | Kolonoskopia  
! style="background-color: #efefef; height: 30px;" | Kolonoskopia kontrolna za 3 lata
kontrolna za 3 lata
! style="background-color: #efefef; height: 30px;" | Kolonoskopia kontrolna za rok<sup>3</sup>
! style="background-color: #efefef; height: 30px;" | Kolonoskopia  
kontrolna za rok<sup>3</sup>
|-  
|-  
| colspan="1" rowspan="2" | <br />
| colspan="1" rowspan="2" | <br />
Linia 37: Linia 34:
| <ul><li>Bez zmian, zmiany małego lub pośredniego ryzyka: kolejne badanie '''za 3 lata'''</li></ul>
| <ul><li>Bez zmian, zmiany małego lub pośredniego ryzyka: kolejne badanie '''za 3 lata'''</li></ul>
<ul><li>Dwa kolejne badania bez zmian: kolejne badania '''co 5 lat'''</li></ul>
<ul><li>Dwa kolejne badania bez zmian: kolejne badania '''co 5 lat'''</li></ul>
<ul><li>Zmiana dużego ryzyka: kolejne badanie <span style="font-weight: bold;">za  
<ul><li>Zmiana dużego ryzyka: kolejne badanie '''za rok'''</li></ul>
rok</span></li></ul><br /></tbody>
|}
|}<br /><sup>1</sup> Pełna kolonoskopia, z usunięciem wszystkich zmian<br /><sup>2</sup> Pacjenci po kolonoskopii przesiewowej mogą wymagać (w  
<sup>1</sup> Pełna kolonoskopia, z usunięciem wszystkich zmian<br />
zależności od wieku) kolejnego badania profilaktycznego za 10 lat<br /><sup>3</sup> Badanie w celu wykrycia zmian synchronicznych<br /><sup>4</sup> Wywiady rodzinne w kierunku raka jelita grubego u osób bez  
<sup>2</sup> Pacjenci po kolonoskopii przesiewowej mogą wymagać (w zależności od wieku) kolejnego badania profilaktycznego za 10 lat<br />
dziedzicznie uwarunkowanych zespołów związanych z rakiem jelita grubego  
<sup>3</sup> Badanie w celu wykrycia zmian synchronicznych<br />
nie wpływają na termin nadzoru kolonoskopowego<br /><br /><h2>Sytuacje niestandardowe</h2><h3 style="margin-left: 40px;">Polipektomia we fragmentach</h3>
<sup>4</sup> Wywiady rodzinne w kierunku raka jelita grubego u osób bez dziedzicznie uwarunkowanych zespołów związanych z rakiem jelita grubego nie wpływają na termin nadzoru kolonoskopowego<br />
W przypadkach, gdy płaski lub przysadzisty polip został usunięty  
 
nie jednym cięciem, ale we fragmentach, należy po 2-3 miesiącach wykonać  
== Sytuacje niestandardowe ==
kontrolną kolonoskopię z dokładną oceną blizny w świetle białym oraz  
=== Polipektomia we fragmentach ===
dodatkowo z zastosowaniem barwienia (barwnikiem lub za pomocą  
W przypadkach, gdy płaski lub przysadzisty polip został usunięty nie jednym cięciem, ale we fragmentach, należy po 2-3 miesiącach wykonać kontrolną kolonoskopię z dokładną oceną blizny w świetle białym oraz dodatkowo z zastosowaniem barwienia (barwnikiem lub za pomocą oświetlenia wąskopasmowego) lub pobraniem wycinków.
oświetlenia wąskopasmowego) lub pobraniem wycinków.<br />
*Jeśli w badaniu kontrolnym stwierdzony zostanie resztkowy gruczolak o średnicy < 10 mm, należy go usunąć.  
Jeśli w badaniu kontrolnym stwierdzony zostanie resztkowy gruczolak o  
* W przypadku większych zmian, pacjent powinien być skierowany do ośrodka wyspecjalizowanego w usuwaniu dużych polipów bądź do leczenia chirurgicznego.
średnicy < 10 mm, należy go usunąć. W przypadku większych zmian,  
 
pacjent powinien być skierowany do ośrodka wyspecjalizowanego w usuwaniu  
=== Niepełna kolonoskopia lub złe oczyszczenie ===
dużych polipów bądź do leczenia chirurgicznego.<br /><h3 style="margin-left: 40px;">Niepełna kolonoskopia lub złe oczyszczenie</h3>
Pacjenci z niepełnym badaniem, nieodpowiednim oczyszczeniem jelita lub niedoszczętnym usunięciem polipów, zwłaszcza jeśli są w grupie dużego ryzyka, powinni być poddani ponownej kolonoskopii lub innej, uzupełniającej metodzie oceny całego jelita grubego przed rozpoczęciem nadzoru kolonoskopowego.
Pacjenci z niepełnym badaniem, nieodpowiednim oczyszczeniem jelita lub  
 
niedoszczętnym usunięciem polipów, zwłaszcza jeśli są w grupie dużego  
=== Objawy sugerujące raka jelita grubego pomiędzy badaniami ===
ryzyka, powinni być poddani ponownej kolonoskopii lub innej,  
Wystąpienie takich objawów stanowi o konieczności wykonania kolonoskopii niezależnie od czasu, jaki pozostał do planowanego badania. Ryzyko wystąpienia raka interwałowego wynosi 1-10%.
uzupełniającej metodzie oceny całego jelita grubego przed rozpoczęciem  
 
nadzoru kolonoskopowego.<br /><h3 style="margin-left: 40px;">Objawy sugerujące raka jelita grubego  
=== Zaprzestanie nadzoru ===
pomiędzy badaniami</h3>
Nadzór onkologiczny powinien być zaprzestany po 75 roku życia. Możliwe są jednak odstępstwa od twej reguły po uwzględnieniu woli pacjenta oraz chorób współistniejących bezpośrednio przed terminem ewentualnego badania kontrolnego.
Wystąpienie takich objawów stanowi o konieczności wykonania kolonoskopii niezależnie od czasu, jaki pozostał do planowanego badania.  
Ryzyko wystąpienia raka interwałowego wynosi 1-10%.<br /><h3 style="margin-left: 40px;">Zaprzestanie nadzoru</h3>
Nadzór onkologiczny powinien być zaprzestany po 75 roku życia. Możliwe  
są jednak odstępstwa od twej reguły po uwzględnieniu woli pacjenta oraz  
chorób współistniejących bezpośrednio przed terminem ewentualnego  
badania kontrolnego.


== Polipy inne niż gruczolaki ==
== Polipy inne niż gruczolaki ==
Linia 89: Linia 80:
[[Kategoria:Polskie Towarzystwo Gastroenterologiczne]]
[[Kategoria:Polskie Towarzystwo Gastroenterologiczne]]
[[Kategoria:Polipy jelita grubego]]
[[Kategoria:Polipy jelita grubego]]
[[Kategoria:Wszystkie artykuły]]

Aktualna wersja na dzień 14:25, 1 sie 2015

Nadzór onkologiczny po polipektomii w jelicie grubym - Wytyczne Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii dotyczące nadzoru kolonoskopowego po polipektomii — adaptacja wytycznych europejskich.

Sytuacje standardowe

Postępowanie w zależności od wyniku wyjściowej kolonoskopii z polipektomią1

Małe ryzyko Pośrednie ryzyko Duże ryzyko
1-2 gruczolaki cewkowe z dysplazją małego stopnia, oba < 10 mm
3-4 gruczolaki
co najmniej 5 gruczolaków
co najmniej jeden gruczolak ≥ 10 mm i < 20 mm
co najmniej jeden gruczolak ≥ 20 mm
komponent kosmkowy
dysplazja dużego stopnia
Bez nadzoru2,4 Kolonoskopia kontrolna za 3 lata Kolonoskopia kontrolna za rok3

Postępowanie w zależności od wyniku kontrolnej kolonoskopii
  • Bez zmian: kolejne badanie za 5 lat; jeśli znów bez zmian, to koniec nadzoru2
  • Zmiany małego lub pośredniego ryzyka: kolejne badanie za 3 lata
  • Zmiany dużego ryzyka: kolejne badanie za rok
  • Bez zmian, zmiany małego lub pośredniego ryzyka: kolejne badanie za 3 lata
  • Dwa kolejne badania bez zmian: kolejne badania co 5 lat
  • Zmiana dużego ryzyka: kolejne badanie za rok

1 Pełna kolonoskopia, z usunięciem wszystkich zmian
2 Pacjenci po kolonoskopii przesiewowej mogą wymagać (w zależności od wieku) kolejnego badania profilaktycznego za 10 lat
3 Badanie w celu wykrycia zmian synchronicznych
4 Wywiady rodzinne w kierunku raka jelita grubego u osób bez dziedzicznie uwarunkowanych zespołów związanych z rakiem jelita grubego nie wpływają na termin nadzoru kolonoskopowego

Sytuacje niestandardowe

Polipektomia we fragmentach

W przypadkach, gdy płaski lub przysadzisty polip został usunięty nie jednym cięciem, ale we fragmentach, należy po 2-3 miesiącach wykonać kontrolną kolonoskopię z dokładną oceną blizny w świetle białym oraz dodatkowo z zastosowaniem barwienia (barwnikiem lub za pomocą oświetlenia wąskopasmowego) lub pobraniem wycinków.

  • Jeśli w badaniu kontrolnym stwierdzony zostanie resztkowy gruczolak o średnicy < 10 mm, należy go usunąć.
  • W przypadku większych zmian, pacjent powinien być skierowany do ośrodka wyspecjalizowanego w usuwaniu dużych polipów bądź do leczenia chirurgicznego.

Niepełna kolonoskopia lub złe oczyszczenie

Pacjenci z niepełnym badaniem, nieodpowiednim oczyszczeniem jelita lub niedoszczętnym usunięciem polipów, zwłaszcza jeśli są w grupie dużego ryzyka, powinni być poddani ponownej kolonoskopii lub innej, uzupełniającej metodzie oceny całego jelita grubego przed rozpoczęciem nadzoru kolonoskopowego.

Objawy sugerujące raka jelita grubego pomiędzy badaniami

Wystąpienie takich objawów stanowi o konieczności wykonania kolonoskopii niezależnie od czasu, jaki pozostał do planowanego badania. Ryzyko wystąpienia raka interwałowego wynosi 1-10%.

Zaprzestanie nadzoru

Nadzór onkologiczny powinien być zaprzestany po 75 roku życia. Możliwe są jednak odstępstwa od twej reguły po uwzględnieniu woli pacjenta oraz chorób współistniejących bezpośrednio przed terminem ewentualnego badania kontrolnego.

Polipy inne niż gruczolaki

Małe polipy hiperplastyczne położone dystalnie

Jeśli miały mniej niż 10 mm - nie wymagają nadzoru.

Duże polipy hiperplastyczne

Jeśli mają 10 mm lub więcej, związane są z większym ryzykiem zachorowania na raka, ale nie wiadomo z jaką częstotliwością wykonywać badania w ramach nadzoru. U pacjentów z dużymi lub licznymi małymi polipami hiperplastycznymi położonymi proksymalnie do esicy należy rozważyć rozpoznanie zespołu polipowatości hiperplastycznej

Gruczolaki ząbkowane, przysadziste polipy ząbkowane i polipy mieszane

Pacjenci z tymi tak zwanymi zaawansowanymi polipami ząbkowanymi powinni być traktowani tak jak ci z gruczolakami.

Polip z utkaniem gruczolakoraka (pT1)

Leczenie miejscowe polipa z utkaniem gruczolakoraka (pT1) można uznać za wystarczające pod warunkiem spełnienia wszystkich wymienionych kryteriów:

  • gruczolakorak dobrze lub średnio zróżnicowany (G1 lub G2)
  • brak cech angioinwazji
  • margines cięcia przebiega ponad 1 mm od utkania raka

Jeśli spełnione są podane kryteria i leczenie endoskopowe uzna się za ostateczne, wskazany jest nadzór endoskopowy jak w grupie dużego ryzyka.

Bibliografia

Michał F. Kamiński i in. Wytyczne Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii dotyczące nadzoru kolonoskopowego po polipektomii — adaptacja wytycznych europejskich. Gastroenterologia Kliniczna, 2011, 3 (2), s. 55–62

Źródło: „http://www.gpool.pl/mw/index.php?title=Nadzór_onkologiczny_po_polipektomii_w_jelicie_grubym&oldid=1854”