Nadzór onkologiczny po polipektomii w jelicie grubym: Różnice pomiędzy wersjami
Nie podano opisu zmian |
Nie podano opisu zmian |
||
| Linia 34: | Linia 34: | ||
od wyniku kontrolnej kolonoskopii<br /> | od wyniku kontrolnej kolonoskopii<br /> | ||
|- | |- | ||
| <ul><li>Bez zmian: kolejne badanie <span style="font-weight: bold;">za | | <ul><li>Bez zmian: kolejne badanie <span style="font-weight: bold;">za 5 lat</span>; jeśli znów bez zmian, to <span style="font-weight: bold;">koniec | ||
5 lat</span>; jeśli znów bez zmian, to <span style="font-weight: bold;">koniec | nadzoru</span><sup>2</sup></li></ul><ul><li>Zmiany małego lub pośredniego ryzyka: kolejne badanie <span style="font-weight: bold;">za 3 lata</span></li></ul><ul><li>Zmiany dużego ryzyka: kolejne badanie <span style="font-weight: bold;">za | ||
nadzoru</span><sup>2</sup></li></ul><ul><li>Zmiany małego lub pośredniego ryzyka: kolejne badanie <span | |||
style="font-weight: bold;">za | |||
3 lata</span></li></ul><ul><li>Zmiany dużego ryzyka: kolejne badanie <span style="font-weight: bold;">za | |||
rok</span></li></ul> | rok</span></li></ul> | ||
| <ul><li>Bez zmian, zmiany małego lub pośredniego ryzyka: kolejne | | <ul><li>Bez zmian, zmiany małego lub pośredniego ryzyka: kolejne | ||
| Linia 63: | Linia 60: | ||
nadzoru kolonoskopowego.<br /><h3 style="margin-left: 40px;">Objawy sugerujące raka jelita grubego | nadzoru kolonoskopowego.<br /><h3 style="margin-left: 40px;">Objawy sugerujące raka jelita grubego | ||
pomiędzy badaniami</h3> | pomiędzy badaniami</h3> | ||
Wystąpienie takich objawów stanowi o konieczności wykonania | Wystąpienie takich objawów stanowi o konieczności wykonania kolonoskopii niezależnie od czasu, jaki pozostał do planowanego badania. | ||
kolonoskopii niezależnie od czasu, jaki pozostał do planowanego badania. | |||
Ryzyko wystąpienia raka interwałowego wynosi 1-10%.<br /><h3 style="margin-left: 40px;">Zaprzestanie nadzoru</h3> | Ryzyko wystąpienia raka interwałowego wynosi 1-10%.<br /><h3 style="margin-left: 40px;">Zaprzestanie nadzoru</h3> | ||
Nadzór onkologiczny powinien być zaprzestany po 75 roku życia. Możliwe | Nadzór onkologiczny powinien być zaprzestany po 75 roku życia. Możliwe | ||
są jednak odstępstwa od twej reguły po uwzględnieniu woli pacjenta oraz | są jednak odstępstwa od twej reguły po uwzględnieniu woli pacjenta oraz | ||
chorób współistniejących bezpośrednio przed terminem ewentualnego | chorób współistniejących bezpośrednio przed terminem ewentualnego | ||
badania kontrolnego. | badania kontrolnego. | ||
dystalnie | |||
Jeśli miały mniej niż 10 mm - nie wymagają nadzoru. | == Polipy inne niż gruczolaki == | ||
Jeśli mają 10 mm lub więcej, związane są z większym ryzykiem | === Małe polipy hiperplastyczne położone dystalnie === | ||
zachorowania na raka, ale nie wiadomo z jaką częstotliwością wykonywać | Jeśli miały mniej niż 10 mm - nie wymagają nadzoru. | ||
badania w | |||
U pacjentów z dużymi lub licznymi małymi polipami hiperplastycznymi | === Duże polipy hiperplastyczne === | ||
położonymi proksymalnie do esicy należy rozważyć rozpoznanie | Jeśli mają 10 mm lub więcej, związane są z większym ryzykiem zachorowania na raka, ale nie wiadomo z jaką częstotliwością wykonywać badania w ramach nadzoru. U pacjentów z dużymi lub licznymi małymi polipami hiperplastycznymi położonymi proksymalnie do esicy należy rozważyć rozpoznanie [[zespół polipowatości hiperplastycznej|zespołu polipowatości hiperplastycznej]] | ||
polipowatości hiperplastycznej | |||
ząbkowane i polipy mieszane | === Gruczolaki ząbkowane, przysadziste polipy ząbkowane i polipy mieszane === | ||
Pacjenci z tymi tak zwanymi zaawansowanymi polipami ząbkowanymi powinni | Pacjenci z tymi tak zwanymi zaawansowanymi polipami ząbkowanymi powinni być traktowani tak jak ci z gruczolakami. | ||
być traktowani tak jak ci z gruczolakami. | |||
=== Polip z utkaniem gruczolakoraka (pT1) === | |||
Leczenie miejscowe polipa z utkaniem gruczolakoraka (pT1) można uznać za wystarczające pod warunkiem spełnienia wszystkich wymienionych kryteriów: | Leczenie miejscowe polipa z utkaniem gruczolakoraka (pT1) można uznać za wystarczające pod warunkiem spełnienia wszystkich wymienionych kryteriów: | ||
*gruczolakorak dobrze lub średnio zróżnicowany (G1 lub G2) | *gruczolakorak dobrze lub średnio zróżnicowany (G1 lub G2) | ||
*brak cech angioinwazji | *brak cech angioinwazji | ||
*margines cięcia przebiega ponad 1 mm od utkania raka | *margines cięcia przebiega ponad 1 mm od utkania raka | ||
Jeśli spełnione są podane kryteria i leczenie endoskopowe uzna się za ostateczne, wskazany jest nadzór endoskopowy jak w grupie dużego ryzyka. | Jeśli spełnione są podane kryteria i leczenie endoskopowe uzna się za ostateczne, wskazany jest nadzór endoskopowy jak w grupie dużego ryzyka. | ||
Wersja z 07:23, 3 lip 2015
Nadzór onkologiczny po polipektomii w jelicie grubym - Wytyczne Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii dotyczące nadzoru kolonoskopowego po polipektomii — adaptacja wytycznych europejskich.
Sytuacje standardowe
Postępowanie w zależności od wyniku wyjściowej kolonoskopii z polipektomią1
| Małe ryzyko | Pośrednie
ryzyko |
Duże ryzyko |
|---|---|---|
1-2 gruczolaki cewkowe z dysplazją małego stopnia,
oba < 10 mm |
3-4 gruczolaki
|
co najmniej 5 gruczolaków
|
co
najmniej jeden gruczolak ≥ 10 mm i < 20 mm
|
co najmniej jeden gruczolak ≥ 20
mm
| |
komponent kosmkowy
| ||
dysplazja dużego stopnia
| ||
| Bez nadzoru2,4 | Kolonoskopia
kontrolna za 3 lata |
Kolonoskopia
kontrolna za rok3 |
| Postępowanie w zależności
od wyniku kontrolnej kolonoskopii | ||
|
</tbody> | |
1 Pełna kolonoskopia, z usunięciem wszystkich zmian
2 Pacjenci po kolonoskopii przesiewowej mogą wymagać (w
zależności od wieku) kolejnego badania profilaktycznego za 10 lat
3 Badanie w celu wykrycia zmian synchronicznych
4 Wywiady rodzinne w kierunku raka jelita grubego u osób bez
dziedzicznie uwarunkowanych zespołów związanych z rakiem jelita grubego
nie wpływają na termin nadzoru kolonoskopowego
Sytuacje niestandardowe
Polipektomia we fragmentach
W przypadkach, gdy płaski lub przysadzisty polip został usunięty
nie jednym cięciem, ale we fragmentach, należy po 2-3 miesiącach wykonać
kontrolną kolonoskopię z dokładną oceną blizny w świetle białym oraz
dodatkowo z zastosowaniem barwienia (barwnikiem lub za pomocą
oświetlenia wąskopasmowego) lub pobraniem wycinków.
Jeśli w badaniu kontrolnym stwierdzony zostanie resztkowy gruczolak o
średnicy < 10 mm, należy go usunąć. W przypadku większych zmian,
pacjent powinien być skierowany do ośrodka wyspecjalizowanego w usuwaniu
dużych polipów bądź do leczenia chirurgicznego.
Niepełna kolonoskopia lub złe oczyszczenie
Pacjenci z niepełnym badaniem, nieodpowiednim oczyszczeniem jelita lub niedoszczętnym usunięciem polipów, zwłaszcza jeśli są w grupie dużego ryzyka, powinni być poddani ponownej kolonoskopii lub innej, uzupełniającej metodzie oceny całego jelita grubego przed rozpoczęciem
nadzoru kolonoskopowego.
Objawy sugerujące raka jelita grubego pomiędzy badaniami
Wystąpienie takich objawów stanowi o konieczności wykonania kolonoskopii niezależnie od czasu, jaki pozostał do planowanego badania.
Ryzyko wystąpienia raka interwałowego wynosi 1-10%.
Zaprzestanie nadzoru
Nadzór onkologiczny powinien być zaprzestany po 75 roku życia. Możliwe są jednak odstępstwa od twej reguły po uwzględnieniu woli pacjenta oraz chorób współistniejących bezpośrednio przed terminem ewentualnego badania kontrolnego.
Polipy inne niż gruczolaki
Małe polipy hiperplastyczne położone dystalnie
Jeśli miały mniej niż 10 mm - nie wymagają nadzoru.
Duże polipy hiperplastyczne
Jeśli mają 10 mm lub więcej, związane są z większym ryzykiem zachorowania na raka, ale nie wiadomo z jaką częstotliwością wykonywać badania w ramach nadzoru. U pacjentów z dużymi lub licznymi małymi polipami hiperplastycznymi położonymi proksymalnie do esicy należy rozważyć rozpoznanie zespołu polipowatości hiperplastycznej
Gruczolaki ząbkowane, przysadziste polipy ząbkowane i polipy mieszane
Pacjenci z tymi tak zwanymi zaawansowanymi polipami ząbkowanymi powinni być traktowani tak jak ci z gruczolakami.
Polip z utkaniem gruczolakoraka (pT1)
Leczenie miejscowe polipa z utkaniem gruczolakoraka (pT1) można uznać za wystarczające pod warunkiem spełnienia wszystkich wymienionych kryteriów:
- gruczolakorak dobrze lub średnio zróżnicowany (G1 lub G2)
- brak cech angioinwazji
- margines cięcia przebiega ponad 1 mm od utkania raka
Jeśli spełnione są podane kryteria i leczenie endoskopowe uzna się za ostateczne, wskazany jest nadzór endoskopowy jak w grupie dużego ryzyka.
Bibliografia
Michał F. Kamiński i in. Wytyczne Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii dotyczące nadzoru kolonoskopowego po polipektomii — adaptacja wytycznych europejskich. Gastroenterologia Kliniczna, 2011, 3 (2), s. 55–62