Nadzór onkologiczny po polipektomii w jelicie grubym
Nadzór onkologiczny po polipektomii w jelicie grubym - Wytyczne Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii dotyczące nadzoru kolonoskopowego po polipektomii — adaptacja wytycznych europejskich.
Sytuacje standardowe
Postępowanie w zależności od wyniku wyjściowej kolonoskopii z
polipektomią1
Małe ryzyko | Pośrednie
ryzyko |
Duże ryzyko |
---|---|---|
1-2 gruczolaki cewkowe z dysplazją
małego stopnia, |
3-4 gruczolaki
|
co najmniej 5 gruczolaków
|
co
najmniej jeden gruczolak ≥ 10 mm i < 20 mm
|
co najmniej jeden gruczolak ≥ 20
mm
| |
komponent kosmkowy
| ||
dysplazja dużego stopnia
| ||
Bez nadzoru2,4 | Kolonoskopia
kontrolna za 3 lata |
Kolonoskopia
kontrolna za rok3 |
Postępowanie w zależności
od wyniku kontrolnej kolonoskopii | ||
|
</tbody> |
1 Pełna kolonoskopia, z usunięciem wszystkich zmian
2 Pacjenci po kolonoskopii przesiewowej mogą wymagać (w
zależności od wieku) kolejnego badania profilaktycznego za 10 lat
3 Badanie w celu wykrycia zmian synchronicznych
4 Wywiady rodzinne w kierunku raka jelita grubego u osób bez
dziedzicznie uwarunkowanych zespołów związanych z rakiem jelita grubego
nie wpływają na termin nadzoru kolonoskopowego
Sytuacje niestandardowe
Polipektomia we fragmentach
W przypadkach, gdy płaski lub przysadzisty polip został usunięty
nie jednym cięciem, ale we fragmentach, należy po 2-3 miesiącach wykonać
kontrolną kolonoskopię z dokładną oceną blizny w świetle białym oraz
dodatkowo z zastosowaniem barwienia (barwnikiem lub za pomocą
oświetlenia wąskopasmowego) lub pobraniem wycinków.
Jeśli w badaniu kontrolnym stwierdzony zostanie resztkowy gruczolak o
średnicy < 10 mm, należy go usunąć. W przypadku większych zmian,
pacjent powinien być skierowany do ośrodka wyspecjalizowanego w usuwaniu
dużych polipów bądź do leczenia chirurgicznego.
Niepełna kolonoskopia lub złe oczyszczenie
Pacjenci z niepełnym badaniem, nieodpowiednim oczyszczeniem jelita lub niedoszczętnym usunięciem polipów, zwłaszcza jeśli są w grupie dużego ryzyka, powinni być poddani ponownej kolonoskopii lub innej, uzupełniającej metodzie oceny całego jelita grubego przed rozpoczęciem
nadzoru kolonoskopowego.
Objawy sugerujące raka jelita grubego pomiędzy badaniami
Wystąpienie takich objawów stanowi o konieczności wykonania kolonoskopii niezależnie od czasu, jaki pozostał do planowanego badania.
Ryzyko wystąpienia raka interwałowego wynosi 1-10%.
Zaprzestanie nadzoru
Nadzór onkologiczny powinien być zaprzestany po 75 roku życia. Możliwe są jednak odstępstwa od twej reguły po uwzględnieniu woli pacjenta oraz chorób współistniejących bezpośrednio przed terminem ewentualnego
badania kontrolnego.
Polipy inne niż gruczolaki
Małe polipy hiperplastyczne położone dystalnie
Jeśli miały mniej niż 10 mm - nie wymagają nadzoru.
Duże polipy hiperplastyczne
Jeśli mają 10 mm lub więcej, związane są z większym ryzykiem zachorowania na raka, ale nie wiadomo z jaką częstotliwością wykonywać badania w ramch nadzoru. U pacjentów z dużymi lub licznymi małymi polipami hiperplastycznymi położonymi proksymalnie do esicy należy rozważyć rozpoznanie <a href="kryt_zph.html">zespołu
polipowatości hiperplastycznej</a>.
Gruczolaki ząbkowane, przysadziste polipy ząbkowane i polipy mieszane
Pacjenci z tymi tak zwanymi zaawansowanymi polipami ząbkowanymi powinni
być traktowani tak jak ci z gruczolakami.
Polip z utkaniem gruczolakoraka (pT1)
Leczenie miejscowe polipa z utkaniem gruczolakoraka (pT1) można uznać za wystarczające pod warunkiem spełnienia wszystkich wymienionych
kryteriów:
- gruczolakorak dobrze lub średnio zróżnicowany (G1 lub G2)
- brak cech angioinwazji
- margines cięcia przebiega ponad 1 mm od utkania raka
Jeśli spełnione są podane kryteria i leczenie endoskopowe uzna się za
ostateczne, wskazany jest nadzór endoskopowy jak w grupie dużego ryzyka
Bibliografia
Michał F. Kamiński i in. <a href="http://czasopisma.viamedica.pl/gk/article/view/29275/24027">Wytyczne Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii dotyczące nadzoru kolonoskopowego po polipektomii — adaptacja wytycznych europejskich.</a>
Gastroenterologia Kliniczna, 2011, 3 (2), s. 55–62