Rozrost dołeczkowy
Rozrost dołeczkowy (ang. foveolar hyperplasia; łac. hyperplasia foveolaris) - jedna ze zmian regeneracyjnych błony śluzowej żołądka typowych dla gastropatii odczynowej (ang. reactive gastropathy)[1].
Etiologia
Rozrost dołeczkowy może występować jako zmiana izolowana bądź też towarzysząca innej patologii żołądka.
Do izolowanego rozrostu dołeczkowego błony śluzowej żołądka prowadzi oddziaływanie uszkadzających ją przewlekle czynników chemicznych bądź infekcyjnych. Wśród nich wymienia się:
- żółć (najczęstsza przyczyna)
- niesterydowe leki przeciwzapalne
- etanol
- zakażenie cytomegalowirusem
Jako zmiana towarzysząca innym patologiom rozrost dołeczkowy stwierdzany jest:
- na brzegach owrzodzeń niezależnie od ich etiologii
- w końcowym stadium autoimmunologicznego zanikowego zapalenia błony śluzowej żołądka
- w polipach młodzieńczych, Peutz-Jeghersa i hiperplastycznych
- w GAVE
- w przewlekłej niewydolności nerek (obok przewlekłego nacieku zapalnego i zwapnień)
Rozrost dołeczkowy jest też nieodłączną cechą choroby Ménétriera, w której jest on skutkiem nie uszkadzania, ale zwiększonej proliferacji komórek nabłonka.
Morfologia
Izolowany rozrost dołeczkowy występuje najczęściej w części odźwiernikowej żołądka przybierając postać drobnych (do 2 mm) uwypukleń nabłonka o białawym zabarwieniu, czasem zlewających się ze sobą. Może też mieć charakter polipa.
Mikroskopowe cechy rozrostu dołeczkowego:
- wydłużenie dołeczków żołądkowych
- kręte (porównywane z korkociągiem) światło dołeczków żołądkowych
- zmiany komórkowe:
- hiperchromatyczne jądra
- zwiększona liczba mitoz w komórkach nabłonka górnej części dołeczka
- skąpa ilość mucyny
- sześcienny kształt komórek nabłonka
- wysoki indeks jądrowo-cytoplazmatyczny
Zmiany te są skutkiem kompensacyjnej proliferacji komórek nabłonka dołeczków będącej reakcją na przyspieszone złuszczanie się nabłonka powierzchniowego.
Znaczenie
Stwierdzenie izolowanego rozrostu dołeczkowego wskazuje na przewlekłe oddziaływanie na błonę śluzową żołądka czynnika uszkadzającego: najczęściej żółci, rzadziej niesterydowych leków przeciwzapalnych lub innych substancji. Rozrost dołeczkowy nie wiąże się ze zwiększonym ryzykiem zachorowania na raka żołądka.
Przypisy
- ↑ Pozostałe zmiany typowe dla tego stanu to wnikanie włókien mięśniówki gładkiej do blaszki właściwej błony śluzowej, poszerzenie i zastój we włośniczkach śluzówki oraz skąpa ilość komórek zapalnych
Bibliografia
- Robert D. Odze, John R. Goldblum. Surgical Pathology of the GI Tract, Liver, Biliary Tract, and Pancreas. Elsevier Health Sciences, 2009. str. 274-275, 420-422.
- Eva-Maria Wolf, Wolfgang Plieschnegger, Bertram Schmack, Hartmut Bordel, Bernd Höfler, Andreas Eherer, Tilman Schulz, Michael Vieth, Cord Langner. Evolving patterns in the diagnosis of reactive gastropathy: Data from a prospective Central European multicenter study with proposal of a new histologic scoring system. "Pathology – Research and Practice". 2014. 210 (12). str. 847-54. doi: 10.1016/j.prp.2014.08.009